Ouderen langer zelfstandig thuis door brede samenwerking en participatie


De zorg verandert. Huisartsen voeren steeds vaker zorgtaken uit die eerder door ziekenhuizen werden gedaan. Tegelijkertijd is er een huisartsentekort en zijn er steeds meer ouderen die zorg nodig hebben. Die ouderen wonen bovendien langer thuis, omdat ze veel later naar een verpleeghuis kunnen dan een aantal jaren geleden. Ouderen komen daardoor vaker bij de huisarts met niet-medische problemen, bijvoorbeeld uit eenzaamheid. Daarom is onderzocht welke zorgvoorzieningen in wijken en dorpen nodig zijn om langer zelfstandig thuis te kunnen wonen.

Het onderzoek heeft tot een aantal adviezen geleid, bijvoorbeeld om de regio en de activiteiten duidelijk af te bakenen; wat doe je samen, in welk verband en wat niet? De regio van de Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe en Hardenberg is voor veel geïnterviewden van zorg- en welzijnsorganisaties niet logisch of herkenbaar, waardoor samenwerking nog niet vanzelfsprekend is. Samenwerking op dit niveau vraagt om een heldere, overkoepelende visie.  Op basis van de onderzoeksresultaten is dan ook besloten om de uitkomsten van dit onderzoek niet in de regio, maar in Drents verband op te pakken.

“Maak telkens de afweging wat beter lokaal opgepakt kan worden en waar het wenselijk en haalbaar is om op regionaal niveau samen op te trekken.”

Positieve gezondheid

Om het gezamenlijk te doen is een breed georganiseerd gezondheidslandschap nodig, met inzet op vitaliteit, eigen regie, eigen verantwoordelijkheid, preventie en voorlichting. Dat betekent dat organisaties en beleidsterreinen van buiten de zorg en het sociaal domein ook actief betrokken moeten worden bij het bevorderen van de gezondheid van de inwoners. Zo staat in het rapport te lezen: “Inspireer en faciliteer professionals om in de dagelijkse praktijk gebruiken te maken van een brede blik op gezondheid, bijvoorbeeld vanuit het gedachtegoed van positieve gezondheid.”  Een aantal gemeenten is binnen de Regio Deal al druk aan de slag met inspiratiesessies positieve gezondheid. Dergelijke sessies, en andere activiteiten waar behoefte aan is, kunnen ook voor andere partijen worden georganiseerd.

Domeinen verbinden

Een ander advies is te investeren in verbindende samenwerking tussen het medisch en het sociaal domein, door korte lijnen, multidisciplinaire afstemming en een heldere rol- en taakverdeling. Ook continuïteit in bijvoorbeeld menskracht en financiering van bestaande en nieuwe samenwerkingen is van belang. Projecten die bijdragen aan domeinoverstijgende samenwerking verdienen stimulering en ondersteuning. De regio kan, daar waar het over gemeente-overstijgende vraagstukken gaat, bijdragen aan de randvoorwaarden die nodig zijn om het medisch en sociaal domein lokaal beter met elkaar te verbinden. “Maak telkens de afweging wat beter lokaal opgepakt kan worden en waar het wenselijk en haalbaar is om op regionaal niveau samen op te trekken”, staat in het rapport.

Co-creatie

Nu gaat dit onderzoek over de inwoners en om hen écht centraal te kunnen stellen binnen het (gezondheids)beleid is mee laten beslissen van groot belang. Het rapport pleit voor een actieve rol, bijvoorbeeld door als aanjager en facilitator een regionaal netwerk op te zetten waar inwoners ván en mét elkaar leren en meedenken over beleidsontwikkelingen. En de basis daarvoor is al aanwezig; de deelnemers aan de focusgroep van dit onderzoek, hebben meermaals aangegeven graag vervolg te geven aan de gevoerde gesprekken.