Monitor pijler Welzijn

De Regio Deal Zuid- en Oost- Drenthe streeft naar minder hulpverleners betrokken per huishouden.

In Zuid- en Oost- Drenthe lag het gemiddeld aantal huishoudens dat in het kader van de jeugdwet, participatiewet of WMO specialistische ondersteuning ontvangt, structureel boven het landelijke gemiddelde in de afgelopen jaren. Naast dat deze cijfers laten zien dat relatief veel huishoudens in de regio afhankelijk zijn van voorzieningen, is ook zichtbaar dat meer dan de helft van deze huishoudens gebruik maakt van meer dan éen voorziening. Dit kan er op duiden dat bij relatief veel huishoudens in de regio sprake is van multiproblematiek.

Uit onderzoek onder WMO-ontvangers blijkt dat de geleverde ondersteuning goed aansluit bij de hulpvraag. De waardering onder WMO-ontvangers voor de aansluiting van het ondersteuningsaanbod is in de afgelopen jaren toegenomen en lag in Zuid- en Oost- Drenthe in 2020 boven het landelijke gemiddelde.

Uit onderzoek blijkt daarnaast dat 83% van WMO-ontvangers in regio aangeeft het gevoel te hebben eigen regie te hebben over het leven. Ook dit percentage liet in de afgelopen jaren een positieve ontwikkeling zijn.

Ondanks dat dus steeds meer WMO-ontvangers aangeeft zelf regie te voelen over het leven, is slechts de helft van WMO-ontvangers in de regio het eens met de stelling dat het ondersteuningsaanbod de zelfredzaamheid vergroot. Minder dan de helft van WMO-ontvangers in de regio is het eens met de stelling dat het ondersteuningsaanbod bijdraagt aan een verhoging van de levenskwaliteit.  Beide cijfers zijn al jaren stabiel en liggen in lijn met de waardering van WMO-ontvangers elders in het land.

De Regio Deal Zuid- en Oost- Drenthe wil er aan bijdragen dat inwoners zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen.

In 2020 woonde in Zuid- en Oost- Drenthe 92,9 procent van de inwoners ouder dan 75 jaar thuis. In de afgelopen jaren was de ontwikkeling van het aandeel thuiswonenden in de regio stabiel en in lijn met het landelijke gemiddelde.

Hoewel het aandeel thuiswonenden de afgelopen jaren stabiel was, zien we dat de dynamiek in het aantal cliënten met een maatwerk-arrangement hulpmiddelen en diensten is toegenomen. Ten opzichte van 2016 was in 2019 sprake van een afname van het aantal lopende arrangementen. Maar lag zowel de instroom als de uitstroom van cliënten met een maatwerk-arrangement fors hoger.

Het percentage inwoners in Zuid- en Oost- Drenthe ouder dan 65 jaar dat gebruik maakt van wijkverpleging is sinds 2016 toegenomen. In 2019 maakte 5,1% van de ouderen in regio gebruik van wijkverpleging.  Door de toename van het aandeel ouderen dat gebruik maakt van de wijkverpleging in de regio, is ook het verschil ten opzichte van het landelijke gemiddelde in de afgelopen periode opgelopen. Ten opzichte van de rest van Nederland maken relatief veel inwoners in de regio die ouder zijn dan 65 jaar gebruik van wijkverpleging.

Tot slot laten de cijfers in de monitor zien dat het aantal cliënten  (65 jaar en ouder) in Zuid- en Oost- Drenthe dat gebruik maakt van de Wet Langdurige Zorg (WLZ) is toegenomen met meer dan 6% in de periode 2017-2019. De voornaamste verklaring hiervoor is de toenemende vergrijzing in de regio.  In genoemde periode nam met name het aantal thuis wonende cliënten dat via WLZ zorg ontvangt en het aantal cliënten dat instellingszorg en thuis zorg ontvangt toe.

De Regio Deal Zuid- en Oost- Drenthe wil er aan bijdragen dat jeugdigen optimale kansen krijgen en zich kunnen ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen

Het aandeel jongeren tot 18 jaar in Zuid- en Oost- Drenthe met jeugdhulpverlening, lag in periode 2015-2020 structureel boven het landelijke gemiddelde. De ontwikkeling van het aandeel jongeren dat deze jeugdhulp bij een instelling geniet, was in de afgelopen jaren relatief stabiel. De ontwikkeling van het aandeel thuiswonende jongeren met jeugdhulp, liet in de periode 2017-2019 een lichte stijging zien. En lag in 2020 het niveau van 2015.

Het feit dat Zuid- en Oost- Drenthe meer jongeren met jeugdhulpverlening telt, zien we ook terug in de ontwikkeling van het aantal beëindigde jeugdzorgtrajecten. Het aantal beëindigde trajecten in de regio ligt licht boven het landelijke gemiddelde. Opvallend is dat in de regio relatief veel trajecten voortijdig in overeenstemming worden afgesloten.

Uit de cijfers blijkt verder dat relatief veel jongeren in de regio door de rechter jeugdbescherming opgelegd hebben gekregen omdat een gezonde en veilige ontwikkeling van de jongere wordt bedreigd. Het aandeel jongeren tot 18 jaar met jeugdbescherming groeide in de periode 2015-2020 harder dan het landelijke gemiddelde.

Hoewel Zuid- en Oost- Drenthe relatief veel jongeren telt met jeugdhulpverlening en jeugdbescherming, ligt het aandeel jongeren dat jeugdreclassering opgelegd heeft gekregen licht onder het landelijke gemiddelde. Hieruit kan opgemaakt worden dat een relatief groot aandeel jongeren met een hulpverleningsbehoefte, in Zuid- en Oost- Drenthe niet leidt tot relatief meer criminaliteit onder jongeren.

Tot slot valt op dat er binnen alle gemeenten in Zuid- en Oost- Drenthe sprake is van structurele onder advisering in het basisonderwijs. De cijfers in de monitor tonen aan dat het aantal kinderen dat van school een lager schooladvies krijgt dan het schooladvies dat blijkt uit de landelijke eindtoets, per saldo is oververtegenwoordigd.

De Regio Deal Zuid- en Oost- Drenthe streeft naar voldoende opgeleid personeel voor zorg en ondersteuning bij de vraag.

In 2019 telde de zorgsector 19.000 arbeidsplaatsen, de sector is daarmee één van de grote werkgevers van Zuid- en Oost- Drenthe. Het totaal aantal arbeidsplaatsen bleef in periode 2015-2019 stabiel, binnen de sector waren wel verschuivingen waarneembaar. Het aantal arbeidsplaatsen in de maatschappelijke dienstverlening zonder overnachting daalde met 12%, terwijl het aantal arbeidsplaatsen in de verpleging, verzorging en begeleiding met overnachting steeg met 4%. Ook het aantal arbeidsplaatsen in de reguliere gezondheidszorg (zoals ziekenhuizen en medische praktijken) nam in de periode 2015-2019 toe met 7%.

Hoewel het totaal aantal arbeidsplaatsen gelijk is gebleven loopt de arbeidsmarktspanning in zorg en welzijn in de afgelopen periode op. Sinds 2017 is er sprake van een krappe arbeidsmarkt in deze sector in zowel Zuid- en Oost- Drenthe als in de rest van Nederland. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat de arbeidsmarktspanning in de regio in 2019 een daling liet zien ten opzichte van 2018 en dat mede daardoor de arbeidsmarktspanning onder het landelijke gemiddelde lag.

In het licht van de toenemende spanning op de arbeidsmarkt, valt op dat sinds 2016 het aantal MBO-studenten met een opleiding binnen de sectorunit Zorg, Welzijn en Sport jaarlijks oploopt. Ook het aandeel MBO-studenten met een opleiding binnen de sectorunit Zorg, Welzijn en Sport ten opzichte van het totaal aantal studenten loopt op en ligt boven het landelijke gemiddelde. Hieruit valt op te maken dat, zowel  in relatieve zin als in absolute zin, steeds meer jongeren kiezen voor een MBO opleiding op het gebied van zorg, welzijn en sport. Deze ontwikkeling is nodig om op termijn met een kleiner arbeidspotentieel (door een krimpende beroepsbevolking) te kunnen voorzien in een grotere vraag naar zorg (door vergrijzing).